تعمیر گیربکس تیگو 5 ، گیربکس تیگو 5

اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

سئوالات رایج در باره گیربکس تیگو ۵
پاسخ به ۱۱ سوال مهم درباره انواع مشکلات گیربکس تیگو ۵

گیربکس اتوماتیک، به‌ویژه در خودرویی مانند تیگو ۵ که تجربه رانندگی نرم و راحتی را نوید می‌دهد، یکی از اجزای حیاتی و پیچیده به شمار می‌رود. در حالی که بسیاری از مالکان با پرسش‌های رایج و اولیه در مورد نگهداری و عملکرد گیربکس آشنا هستند، گاهی اوقات مشکلاتی بروز می‌کنند که نیازمند نگاهی عمیق‌تر و دانش فنی بیشتری هستند. برای عیب یابی پیشرفته گیربکس تیگو ۵ بایستی پاسخ به این سوالهای مهم را دانست. سوالاتی که شاید در لیست‌های متداول اولیه به آن‌ها پرداخته نشده باشد، اما برای هر صاحب تیگو ۵ می‌تواند دغدغه‌آفرین باشد.

آیا تا به حال با داغ شدن غیرمنتظره گیربکس خودروی خود مواجه شده‌اید؟ یا شاید تجربه ناخوشایند گیر کردن اهرم دنده در حالت پارک (P) را داشته‌اید؟ احساس می‌کنید خودروی شما دیگر آن قدرت و شتاب قبلی را ندارد و به دنبال علت آن در سیستم انتقال قدرت هستید؟

در این مقاله، ما فراتر از پرسش‌های متداول اولیه رفته و به ۱۱ سوال مهم و پیشرفته‌تر دیگر که مالکان تیگو ۵ اتوماتیک اغلب با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، پاسخ خواهیم داد. از بررسی دلایل داغ کردن و راهکارهای محافظت از گیربکس در ترافیک گرفته تا علت کاهش قدرت و مشکلات خاص عملکردی، هدف ما ارائه اطلاعاتی کاربردی و دقیق است تا شما را در درک بهتر و عیب‌یابی صحیح این چالش‌ها یاری دهیم. پس اگر به دنبال پاسخ‌هایی تخصصی برای مشکلات کمتر بحث شده گیربکس تیگو ۵ خود هستید، با ما همراه باشید.

۱- چرا گیربکس تیگو ۵ داغ میکند؟

داغ کردن گیربکس تیگو ۵ می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و نشانه‌ای از یک مشکل بالقوه است که نباید نادیده گرفته شود. گیربکس‌ها در حین کار به طور طبیعی مقداری گرما تولید می‌کنند، اما داغ شدن بیش از حد (Overheating) می‌تواند به قطعات داخلی آسیب جدی وارد کند. برخی از دلایل شایع داغ کردن گیربکس تیگو ۵ عبارتند از:

  • سطح پایین یا کیفیت نامناسب روغن گیربکس: روغن وظیفه روانکاری، خنک‌کاری و انتقال فشار را بر عهده دارد. اگر سطح روغن کم باشد، یا روغن کهنه شده و خاصیت خود را از دست داده باشد (مثلاً ویسکوزیته نامناسبی داشته باشد یا آلوده شده باشد)، نمی‌تواند به درستی قطعات را خنک و روانکاری کند و این امر منجر به افزایش اصطکاک و تولید گرمای بیش از حد می‌شود. استفاده از نوع روغن نامناسب (مثلاً روغن ATF معمولی به جای روغن CVT مخصوص در مدل‌های CVT) نیز می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
  • مشکل در سیستم خنک‌کننده گیربکس: برخی گیربکس‌های اتوماتیک دارای سیستم خنک‌کننده مجزا (رادیاتور روغن گیربکس) هستند یا از طریق بخشی از رادیاتور اصلی موتور خنک می‌شوند. هرگونه گرفتگی در لوله‌های این سیستم، عملکرد نادرست ترموستات (در صورت وجود) یا خرابی خود رادیاتور می‌تواند باعث عدم دفع مناسب حرارت و در نتیجه داغ شدن گیربکس شود.
  • لغزش داخلی در گیربکس: اگر کلاچ‌ها (در گیربکس‌های اتوماتیک معمولی) یا تسمه و فولی‌ها (در گیربکس CVT) دچار لغزش شوند، اصطکاک زیادی تولید شده و این اصطکاک منجر به تولید گرمای شدید می‌شود. این لغزش می‌تواند ناشی از فرسودگی قطعات یا فشار روغن نامناسب باشد.
  • رانندگی در شرایط سخت برای مدت طولانی: رانندگی با بار سنگین (بیش از ظرفیت خودرو)، بکسل کردن، رانندگی طولانی‌مدت در سربالایی‌های تند، یا رانندگی پرفشار و تهاجمی به خصوص در هوای گرم و ترافیک سنگین، فشار زیادی به گیربکس وارد کرده و می‌تواند باعث افزایش دمای آن شود.
  • مشکلات داخلی گیربکس: فرسودگی یا خرابی قطعات داخلی مانند پمپ روغن، بلبرینگ‌ها یا مسدود شدن مسیرهای عبور روغن نیز می‌تواند منجر به افزایش اصطکاک و گرما شود.

داغ شدن بیش از حد گیربکس می‌تواند باعث آسیب به کاسه نمدها، سوختن روغن، خرابی شیرهای برقی و در نهایت از کار افتادن کامل گیربکس شود. اگر احساس می‌کنید گیربکس خودروی شما بیش از حد داغ می‌شود یا بوی سوختگی روغن به مشام می‌رسد، در اسرع وقت به یک متخصص مراجعه کنید.

۲- چرا گیربکس تیگو ۵ در حالت پارک (P) گیر میکند؟

گیر کردن اهرم دنده در حالت پارک (P) یکی از مشکلاتی است که می‌تواند برای رانندگان دردسرساز شود. در گیربکس اتوماتیک، حالت پارک با درگیر شدن یک زبانه یا پین فلزی (به نام Parking Pawl) با دندانه‌های یک چرخ‌دنده متصل به شفت خروجی گیربکس، از حرکت خودرو جلوگیری می‌کند. دلایل مختلفی می‌توانند باعث گیر کردن در این حالت شوند:

  • پارک کردن در شیب بدون استفاده صحیح از ترمز دستی: اگر خودرو را در یک سرازیری یا سربالایی پارک کنید و قبل از قرار دادن اهرم دنده در حالت P، ترمز دستی را به طور کامل نکشیده باشید، وزن خودرو روی زبانه قفل‌کننده پارک فشار وارد می‌کند. این فشار می‌تواند خارج کردن اهرم از حالت P را بسیار دشوار یا غیرممکن کند. روش صحیح این است که ابتدا خودرو را متوقف کنید، ترمز دستی را بکشید، سپس پا را از روی ترمز بردارید تا وزن خودرو روی ترمز دستی بیفتد و در نهایت اهرم دنده را در حالت P قرار دهید.
  • خرابی سوئیچ چراغ ترمز (استپ ترمز): در اکثر خودروهای اتوماتیک، یک سیستم ایمنی به نام شیفت اینترلاک (Shift Interlock) وجود دارد که برای خارج کردن دنده از حالت پارک، باید پدال ترمز فشرده شود. اگر سوئیچ چراغ ترمز که در زیر پدال ترمز قرار دارد خراب باشد، سیگنال فشرده شدن ترمز به سیستم ارسال نمی‌شود و اهرم دنده آزاد نخواهد شد.
  • مشکل در مکانیزم شیفت اینترلاک: خود سلونوئید یا مکانیزم شیفت اینترلاک نیز ممکن است خراب شده یا گیر کرده باشد.
  • ایراد در اهرم دنده یا کابل‌های اتصال: مشکل در خود مجموعه اهرم دنده، اتصالات آن یا کابل‌هایی که اهرم را به گیربکس متصل می‌کنند نیز می‌تواند مانع از حرکت روان اهرم شود.
  • ولتاژ پایین باتری: در برخی خودروها، عملکرد صحیح سلونوئید شیفت اینترلاک به ولتاژ کافی باتری وابسته است. اگر باتری ضعیف باشد، ممکن است این سیستم به درستی کار نکند.
  • مشکل داخلی در گیربکس: در موارد نادرتر، یک مشکل مکانیکی داخلی در خود گیربکس می‌تواند باعث گیر کردن زبانه پارک شود، اما این حالت کمتر شایع است.

اگر با این مشکل مواجه شدید، ابتدا مطمئن شوید که پدال ترمز را محکم فشار داده‌اید. برخی خودروها دارای یک دکمه یا اهرم آزادسازی دستی برای شیفت اینترلاک هستند (محل آن در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است) که در مواقع اضطراری می‌توان از آن استفاده کرد. در غیر این صورت، نیاز به بررسی توسط تعمیرکار خواهید داشت.

۳- چرا خودروی تیگو ۵ من قدرت قبلی را ندارد؟

کاهش قدرت و شتاب خودرو می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که هم به موتور و هم به سیستم انتقال قدرت (گیربکس) مربوط می‌شود. اگر تمرکز ما بر روی دلایل مرتبط با گیربکس باشد، موارد زیر محتمل هستند:

  • لغزش گیربکس: این یکی از شایع‌ترین دلایل کاهش قدرت ناشی از گیربکس است.
    • در گیربکس CVT: لغزش تسمه فلزی روی فولی‌ها به دلیل فرسودگی تسمه، آسیب به سطح فولی‌ها، یا فشار روغن نامناسب.
    • در گیربکس اتوماتیک معمولی: لغزش صفحات کلاچ داخلی به دلیل فرسودگی یا سوختن آنها.
      این لغزش باعث می‌شود دور موتور بالا برود اما قدرت به طور کامل به چرخ‌ها منتقل نشود و خودرو شتاب و کشش لازم را نداشته باشد (گاز هرز خوردن).
  • مشکل در مبدل گشتاور (تورک کانورتر): اگر مبدل گشتاور به درستی عمل نکند، مثلاً کلاچ قفل‌شونده آن (Lock-up Clutch) درگیر نشود یا مشکل داخلی در پره‌ها یا استاتور آن وجود داشته باشد، انتقال قدرت از موتور به گیربکس با اتلاف زیادی همراه خواهد بود و منجر به کاهش قدرت محسوس می‌شود.
  • ماندن گیربکس در یک دنده نامناسب یا مد اضطراری (Limp Mode): اگر گیربکس به دلیل یک خطای الکترونیکی یا مکانیکی در یک دنده سبک (مثلاً دنده ۳ یا ۴) گیر کرده باشد، خودرو در شروع حرکت بسیار ضعیف خواهد بود.
  • فشار پایین روغن گیربکس: کمبود روغن، کثیفی روغن، گرفتگی فیلتر روغن یا خرابی پمپ روغن گیربکس می‌تواند منجر به کاهش فشار هیدرولیک لازم برای عملکرد صحیح کلاچ‌ها یا مکانیزم CVT شود و در نتیجه قدرت انتقالی کاهش یابد.
  • ایرادات سنسورها یا واحد کنترل الکترونیکی گیربکس (TCU): اطلاعات نادرست از سنسورها (مانند سنسور سرعت، سنسور موقعیت دریچه گاز) یا مشکل نرم‌افزاری در TCU می‌تواند منجر به انتخاب دنده نامناسب، زمان‌بندی غلط تعویض دنده و در نهایت کاهش راندمان و قدرت شود.

البته همانطور که اشاره شد، دلایل موتوری مانند مشکل در سیستم سوخت‌رسانی (انژکتورها، پمپ بنزین، فیلتر بنزین)، سیستم جرقه‌زنی (شمع‌ها، کوئل‌ها)، گرفتگی فیلتر هوا، مشکلات مربوط به سنسور اکسیژن یا کاتالیزور، و یا حتی مشکلات مکانیکی داخلی موتور نیز می‌توانند باعث کاهش قدرت خودرو شوند. بنابراین، برای تشخیص دقیق، بررسی جامع هر دو سیستم موتور و گیربکس ضروری است.

۴- چرا گیربکس چری تیگو ۵ در حالت اسپرت (Sport) عملکرد ضعیفی دارد؟

حالت اسپرت در گیربکس‌های اتوماتیک معمولاً با هدف ارائه یک تجربه رانندگی پویاتر و واکنش‌گراتر طراحی شده است. این حالت معمولاً باعث می‌شود دنده‌ها در دور موتور بالاتری تعویض شوند (نگه داشتن دنده برای مدت طولانی‌تر)، تعویض دنده‌ها سریع‌تر و گاهی با حس قاطعانه‌تری انجام شود، و حساسیت به پدال گاز افزایش یابد. اگر در حالت اسپرت تیگو ۵ خود احساس ضعف عملکرد می‌کنید، دلایل زیر می‌توانند مطرح باشند:

  • وجود یک مشکل زمینه‌ای در گیربکس: اگر گیربکس دارای یک مشکل جزئی (مانند ضعف اولیه در شیرهای برقی، شروع لغزش جزئی کلاچ‌ها یا تسمه CVT، یا فشار روغن کمی پایین‌تر از حد ایده‌آل) باشد، این مشکل ممکن است در حالت رانندگی عادی (Drive) چندان محسوس نباشد. اما وقتی گیربکس در حالت اسپرت تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد (دور موتور بالاتر، تعویض‌های سریع‌تر)، این ضعف خود را بیشتر نشان می‌دهد و عملکرد ضعیفی را به نمایش می‌گذارد.
  • مشکلات نرم‌افزاری در TCU: ممکن است برنامه یا نقشه (Map) مربوط به حالت اسپرت در واحد کنترل الکترونیکی گیربکس (TCU) دچار مشکل یا باگ شده باشد و نتواند پارامترهای تعویض دنده و پاسخگویی را به درستی تنظیم کند.
  • عدم تطابق با انتظارات: گاهی اوقات، تعریف “عملکرد ضعیف” می‌تواند نسبی باشد. ممکن است حالت اسپرت آنطور که انتظار می‌رود تفاوت چشمگیری با حالت عادی ایجاد نکند، به خصوص اگر موتور خودرو از نظر توان خروجی در سطح متوسطی باشد.
  • مشکل در سنسورهای ورودی: عملکرد حالت اسپرت به اطلاعات دقیقی از سنسورهای مختلف مانند سنسور موقعیت پدال گاز، سنسور دور موتور و سنسور سرعت خودرو وابسته است. اگر هر یک از این سنسورها اطلاعات نادرستی ارسال کنند، TCU نمی‌تواند تصمیمات صحیحی برای حالت اسپرت بگیرد.
  • گرم شدن بیش از حد گیربکس: اگر گیربکس در آستانه داغ شدن باشد، TCU ممکن است برای محافظت از قطعات، عملکرد حالت اسپرت را محدود کند یا حتی آن را غیرفعال نماید.

برای تشخیص دقیق، بهتر است خودرو توسط یک متخصص بررسی شود تا مشخص گردد آیا مشکل از یک ایراد واقعی در گیربکس است یا مسائل دیگر در آن دخیل هستند.

گیربکس چری تیگو ۵ شما هم این علائم را دارد؟

نگران نباشید! کارشناسان ما در “گیربکس سعدی” آماده ارائه عیب‌یابی و بازدید اولیه کاملاً رایگان هستند.

همین حالا برای مشاوره رایگان تماس بگیرید!

مشتریان بار اول از ۱۰٪ تخفیف ویژه در تعمیرات بهره‌مند خواهند شد.

۵- چگونه از گیربکس تیگو ۵ در ترافیک محافظت کنیم؟

رانندگی در ترافیک سنگین و شرایط توقف و حرکت مکرر می‌تواند فشار زیادی به گیربکس اتوماتیک، به خصوص گیربکس‌های CVT وارد کند و باعث افزایش دمای آن شود. برای محافظت از گیربکس تیگو ۵ در این شرایط، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • اجتناب از “خزیدن” بیش از حد: سعی کنید از حرکت‌های بسیار کوتاه و مکرر با رها کردن آرام ترمز (Creeping) برای مدت طولانی خودداری کنید. این کار می‌تواند باعث افزایش دمای مبدل گشتاور و روغن گیربکس شود.
  • استفاده از حالت خلاص (N) در توقف‌های طولانی (با احتیاط): اگر قرار است برای مدت نسبتاً طولانی (مثلاً بیش از ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه) در ترافیک متوقف بمانید، برخی کارشناسان توصیه می‌کنند که اهرم دنده را در حالت خلاص (N) قرار دهید و از ترمز دستی استفاده کنید. این کار می‌تواند فشار را از روی مبدل گشتاور و برخی قطعات داخلی بردارد و به کاهش تولید گرما کمک کند. با این حال، برخی دیگر معتقدند که تعویض مکرر بین D و N نیز می‌تواند استهلاک ایجاد کند. توصیه عمومی این است که برای توقف‌های خیلی کوتاه در D بمانید و برای توقف‌های طولانی‌تر به N بروید. دفترچه راهنمای خودروی خود را برای توصیه‌های خاص سازنده بررسی کنید.
  • استفاده از ترمز دستی در شیب‌ها: حتی در توقف‌های کوتاه در شیب (سربالایی یا سرازیری)، حتماً از ترمز دستی استفاده کنید تا از وارد آمدن فشار اضافی به مکانیزم پارک (در صورت قرار دادن در P) یا مبدل گشتاور (در حالت D) جلوگیری شود.
  • اطمینان از سلامت سیستم خنک‌کننده: مطمئن شوید که سیستم خنک‌کننده موتور و در صورت وجود، سیستم خنک‌کننده اختصاصی گیربکس (رادیاتور روغن گیربکس و فن‌های مربوطه) به درستی کار می‌کنند. سطح مایع خنک‌کننده موتور را نیز بررسی کنید.
  • رعایت برنامه سرویس و تعویض روغن گیربکس: روغن گیربکس تمیز و با کیفیت، نقش مهمی در کنترل دما و روانکاری دارد. تعویض به موقع روغن و فیلتر گیربکس طبق توصیه سازنده، به خصوص برای خودروهایی که مرتباً در ترافیک سنگین تردد می‌کنند، حیاتی است.
  • رانندگی آرام و پرهیز از شتاب‌گیری‌های ناگهانی: در ترافیک، سعی کنید با آرامش و به صورت پیوسته حرکت کنید و از شتاب‌گیری‌ها و ترمزهای ناگهانی و مکرر که فشار زیادی به گیربکس وارد می‌کند، بپرهیزید.
  • استفاده از حالت اقتصادی (Eco) در صورت وجود: اگر خودروی شما حالت رانندگی اقتصادی (Eco Mode) دارد، استفاده از آن در ترافیک می‌تواند به کاهش فشار بر روی گیربکس کمک کند، زیرا در این حالت معمولاً تعویض دنده‌ها نرم‌تر و در دورهای پایین‌تر انجام می‌شود.

۶- علت نشت روغن از زیر گیربکس چیست؟

نشت روغن از زیر گیربکس یک مشکل شایع است که باید به سرعت به آن رسیدگی شود، زیرا کمبود روغن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و پرهزینه به گیربکس شود. روغن گیربکس اتوماتیک معمولاً به رنگ قرمز روشن (در حالت نو) یا قهوه‌ای تیره (پس از کارکرد) است. دلایل اصلی نشت روغن از گیربکس عبارتند از:

  • فرسودگی یا آسیب‌دیدگی کاسه نمدها (Seals): گیربکس دارای چندین کاسه نمد در نقاط مختلف است تا از خروج روغن جلوگیری کند. مهمترین آنها عبارتند از:
    • کاسه نمد پلوس‌ها (Axle Seals): محل اتصال پلوس‌ها به دیفرانسیل (که در خودروهای دیفرانسیل جلو با گیربکس یکپارچه است).
    • کاسه نمد شفت ورودی (Input Shaft Seal): محل اتصال مبدل گشتاور به گیربکس.
    • کاسه نمد شفت خروجی (Output Shaft Seal): محل اتصال گاردان (در خودروهای دیفرانسیل عقب) یا پلوس‌ها به گیربکس.
    • کاسه نمد اهرم انتخاب دنده (Selector Shaft Seal): محل ورود اهرم انتخاب دنده به بدنه گیربکس.
      این کاسه نمدها به مرور زمان به دلیل گرما، کارکرد و فرسودگی طبیعی خشک و شکننده شده و خاصیت آب‌بندی خود را از دست می‌دهند.
  • آسیب یا شل بودن واشر کارتل (سینی) روغن گیربکس (Oil Pan Gasket): کارتل روغن گیربکس که در زیر آن قرار دارد، با یک واشر به بدنه گیربکس متصل می‌شود. این واشر نیز می‌تواند به مرور زمان فرسوده، فشرده یا پاره شود و باعث نشتی گردد. همچنین، شل بودن پیچ‌های کارتل نیز می‌تواند علت نشتی از این ناحیه باشد.
  • ترک خوردگی یا سوراخ شدن کارتل روغن گیربکس: برخورد با اجسام سخت در جاده می‌تواند باعث آسیب، ترک یا سوراخ شدن کارتل روغن گیربکس شود.
  • آسیب به لوله‌ها یا اتصالات خنک‌کننده روغن گیربکس: اگر گیربکس دارای سیستم خنک‌کننده با لوله‌های خارجی باشد، این لوله‌ها یا اتصالات آنها به رادیاتور ممکن است دچار پوسیدگی، شل شدن یا آسیب‌دیدگی شده و نشت کنند.
  • ترک در پوسته گیربکس: این مورد نادرتر است و معمولاً در اثر ضربه شدید یا نقص در ساخت رخ می‌دهد، اما می‌تواند منجر به نشتی روغن شود.
  • شل بودن پیچ تخلیه روغن یا پر بودن بیش از حد گیربکس: اگر پیچ تخلیه روغن به درستی سفت نشده باشد یا اگر گیربکس بیش از حد مجاز با روغن پر شده باشد، ممکن است نشتی مشاهده شود.

برای تشخیص دقیق محل و علت نشتی، بهتر است زیر خودرو و اطراف گیربکس توسط یک مکانیک ماهر بررسی شود.

۷- آیا نویز و ارتعاش گیربکس خطرناک است؟

به طور کلی، بله. هرگونه نویز (صدای غیرعادی) یا ارتعاش جدیدی که از ناحیه گیربکس احساس می‌شود، معمولاً نشانه‌ای از وجود یک مشکل است و می‌تواند بالقوه خطرناک باشد یا به خرابی بزرگتری منجر شود اگر نادیده گرفته شود. اهمیت و میزان خطر بستگی به نوع و شدت صدا یا ارتعاش دارد:

  • صداهای خطرناک:
    • صدای زوزه (Whining): این صدا که با افزایش دور موتور یا سرعت خودرو تغییر می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای از سطح پایین روغن گیربکس، فرسودگی پمپ روغن، خرابی بلبرینگ‌ها، یا در گیربکس CVT، مشکل در تسمه یا فولی‌ها باشد. ادامه رانندگی با این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب شدید به قطعات داخلی شود.
    • صدای تق تق، کوبیدن یا ضربه (Clunking/Banging): این نوع صداها معمولاً نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری مانند شکستگی دنده‌ها، خرابی در مجموعه دیفرانسیل (اگر با گیربکس یکپارچه باشد)، مشکل در مبدل گشتاور، یا شل بودن اتصالات داخلی است. این صداها می‌توانند هشداردهنده یک خرابی قریب‌الوقوع باشند که ممکن است منجر به از دست رفتن ناگهانی انتقال قدرت شود.
    • صدای ساییدگی یا خراشیدگی (Grinding): این صدا معمولاً هنگام تعویض دنده یا در حین حرکت شنیده می‌شود و می‌تواند ناشی از فرسودگی شدید بلبرینگ‌ها، خرابی دنده‌های سیاره‌ای (Planetary Gears)، یا در CVT، ساییدگی شدید تسمه روی فولی‌ها باشد. این صدا نشان‌دهنده سایش فلز روی فلز است و بسیار مخرب می‌باشد.
  • ارتعاشات خطرناک:

ارتعاشاتی که با سرعت خودرو یا دور موتور تغییر می‌کنند و از ناحیه گیربکس احساس می‌شوند، می‌توانند ناشی از مشکل در مبدل گشتاور (عدم بالانس یا خرابی داخلی)، فرسودگی یا آسیب به قطعات دوار داخلی گیربکس، یا حتی شل بودن پایه‌های نگهدارنده گیربکس یا موتور باشند.

گاهی ارتعاشات ناشی از خرابی پلوس‌ها یا میل گاردان (در صورت وجود) با ارتعاشات گیربکس اشتباه گرفته می‌شوند، اما در هر صورت نیاز به بررسی دارند.

نتیجه‌گیری: هرگونه نویز یا ارتعاش غیرعادی از گیربکس را باید جدی گرفت. این علائم هشدارهایی هستند که نشان می‌دهند چیزی در سیستم به درستی کار نمی‌کند. ادامه رانندگی بدون توجه به این علائم می‌تواند منجر به گسترش آسیب، افزایش هزینه‌های تعمیر و حتی به خطر افتادن ایمنی سرنشینان شود. توصیه اکید می‌شود که در صورت مشاهده چنین مواردی، خودرو فوراً توسط یک متخصص گیربکس بررسی شود.

۸- آیا رانندگی در سربالایی به گیربکس آسیب میزند؟

رانندگی در سربالایی به خودی خود و به طور مستقیم به یک گیربکس سالم آسیب نمی‌زند، به شرطی که خودرو به درستی مورد استفاده قرار گیرد و ظرفیت‌های آن رعایت شود. گیربکس‌ها طوری طراحی شده‌اند که بتوانند بارهای اضافی ناشی از حرکت در شیب را تحمل کنند. با این حال، رانندگی مکرر و طولانی‌مدت در سربالایی‌های تند، فشار و استرس بیشتری را به تمام اجزای سیستم انتقال قدرت، از جمله گیربکس، وارد می‌کند. عواملی که می‌توانند در این شرایط منجر به آسیب شوند عبارتند از:

  • وجود ضعف یا مشکل قبلی در گیربکس: اگر گیربکس از قبل دارای مشکلاتی مانند سطح پایین روغن، کیفیت نامناسب روغن، شروع فرسودگی کلاچ‌ها یا تسمه CVT، یا مشکل در سیستم خنک‌کننده باشد، فشار اضافی ناشی از رانندگی در سربالایی می‌تواند این مشکلات را تشدید کرده و منجر به خرابی زودرس شود.
  • تولید گرمای بیشتر: گیربکس در سربالایی سخت‌تر کار می‌کند و در نتیجه گرمای بیشتری تولید می‌کند. اگر سیستم خنک‌کننده گیربکس نتواند این گرمای اضافی را به طور موثر دفع کند (به خصوص در هوای گرم یا با بار سنگین)، دمای روغن گیربکس بیش از حد بالا رفته و می‌تواند به روغن و قطعات داخلی آسیب برساند.
  • فشار بر روی مبدل گشتاور و کلاچ‌ها/تسمه CVT: در سربالایی، مبدل گشتاور (در شروع حرکت یا سرعت‌های پایین) و همچنین کلاچ‌های داخلی یا تسمه CVT (برای حفظ سرعت و انتقال گشتاور) تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند که می‌تواند استهلاک آنها را تسریع کند.
  • انتخاب دنده نامناسب (در صورت کنترل دستی یا عملکرد ضعیف سیستم اتوماتیک): اگر گیربکس به طور مداوم بین دنده‌ها “شکار” کند (Hunting) یا در دنده‌ای بیش از حد سبک برای شیب باقی بماند، می‌تواند فشار و گرمای اضافی ایجاد کند. البته گیربکس‌های اتوماتیک مدرن معمولاً دنده مناسب را به خوبی انتخاب می‌کنند.
  • رانندگی تهاجمی در سربالایی: شتاب‌گیری‌های ناگهانی و رانندگی با دور موتور بسیار بالا برای مدت طولانی در شیب، فشار مضاعفی به گیربکس وارد می‌کند.

نکات برای محافظت از گیربکس در سربالایی:

  • از سلامت گیربکس و کافی بودن و کیفیت مناسب روغن آن اطمینان حاصل کنید.
  • با سرعت یکنواخت و ملایم حرکت کنید و از شتاب‌گیری‌های ناگهانی بپرهیزید.
  • اجازه دهید گیربکس اتوماتیک دنده مناسب را انتخاب کند. در صورت نیاز (و اگر خودرو این قابلیت را دارد)، می‌توانید از حالت دنده سنگین‌تر دستی (مثلاً L یا 1 و 2) برای کنترل بهتر و کاهش فشار روی ترمزها در سرازیری‌های تند و کمک به حفظ دور موتور مناسب در سربالایی‌ها استفاده کنید.
  • اگر مجبور به توقف در سربالایی هستید، حتماً از ترمز دستی استفاده کنید.
  • به دمای موتور و هرگونه علائم غیرعادی از گیربکس (صدا، بو، لرزش) توجه داشته باشید.

در مجموع، رانندگی معمولی در سربالایی برای یک گیربکس سالم و به خوبی نگهداری شده مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما باید از وارد آوردن فشار بیش از حد و طولانی‌مدت به آن اجتناب کرد.

پیشنهادات ویژه برای شما، مالک محترم تیگو ۵:

عیب‌یابی و بازدید اولیه کاملاً رایگان: کارشناسان ما با افتخار آماده‌اند تا بدون دریافت هیچ‌گونه هزینه‌ای، گیربکس تیگو ۵ شما را به دقت بررسی و عیب‌یابی اولیه کنند.

تخفیف ۱۰ درصدی ویژه مشتریان بار اول: به پاس اولین اعتماد شما به “گیربکس سعدی”، از تخفیف ویژه ۱۰ درصدی در هزینه تعمیرات بهره‌مند خواهید شد.

۹- چرا نباید پدال گاز را ناگهانی رها کرد؟

رها کردن ناگهانی پدال گاز، به خصوص در دور موتور بالا یا زمانی که خودرو تحت بار است (مثلاً در حال شتاب‌گیری شدید)، می‌تواند تأثیرات نامطلوبی بر روی سیستم انتقال قدرت و حتی پایداری خودرو داشته باشد. اگرچه گیربکس‌های اتوماتیک مدرن و سیستم‌های مدیریت موتور تا حد زیادی این ضربات را کنترل می‌کنند، اما انجام مکرر این کار توصیه نمی‌شود:

  • ایجاد شوک و ضربه در سیستم انتقال قدرت (Drivetrain Shock): وقتی پدال گاز به طور ناگهانی رها می‌شود، گشتاور موتور به سرعت کاهش می‌یابد. این تغییر ناگهانی می‌تواند باعث ایجاد ضربه در اجزای سیستم انتقال قدرت شود، از جمله:
    • دسته‌موتورها و دسته‌گیربکس‌ها: این قطعات که برای جذب ارتعاشات و نگه‌داشتن موتور و گیربکس در جای خود طراحی شده‌اند، تحت فشار قرار می‌گیرند و ممکن است زودتر فرسوده شوند.
    • مبدل گشتاور (تورک کانورتر): تغییرات ناگهانی بار می‌تواند به آن فشار وارد کند.
    • قطعات داخلی گیربکس: دنده‌ها، کلاچ‌ها، و در گیربکس CVT، تسمه و فولی‌ها نیز می‌توانند تحت تاثیر این شوک قرار گیرند.
    • پلوس‌ها و دیفرانسیل: این قطعات نیز ضربه ناشی از تغییر ناگهانی گشتاور را تجربه می‌کنند.
  • فشار بر روی تسمه و فولی‌های گیربکس CVT: در خودروهای مجهز به گیربکس CVT، رها کردن ناگهانی گاز می‌تواند باعث تغییر سریع در نسبت دنده و فشار ناگهانی بر روی تسمه (یا زنجیر) و فولی‌ها شود که در دراز مدت به استهلاک آنها کمک می‌کند.
  • تأثیر بر پایداری خودرو (در شرایط خاص): در برخی شرایط، مانند رانندگی در جاده‌های لغزنده یا در پیچ‌ها، رها کردن ناگهانی گاز می‌تواند تعادل خودرو را بر هم بزند، اگرچه سیستم‌های کنترل پایداری مدرن (ESP) تا حد زیادی از این امر جلوگیری می‌کنند.

توصیه: برای افزایش طول عمر قطعات سیستم انتقال قدرت، بهبود راحتی سرنشینان و حفظ بهتر پایداری خودرو، همواره سعی کنید پدال گاز را به نرمی فشار دهید و به نرمی رها کنید. رانندگی روان و پیوسته بهترین روش برای مراقبت از خودروی شماست.

۱۰- آیا کشیدن بار سنگین به گیربکس آسیب میرساند؟

بله، کشیدن بار سنگین (Towing) می‌تواند فشار قابل توجهی به گیربکس وارد کند و اگر به درستی انجام نشود یا بار بیش از ظرفیت مجاز خودرو باشد، قطعاً می‌تواند منجر به آسیب به گیربکس شود. دلایل این امر عبارتند از:

  • افزایش بار و استرس مکانیکی: بار اضافی که خودرو می‌کشد، مستقیماً به سیستم انتقال قدرت و به ویژه گیربکس منتقل می‌شود. این امر باعث افزایش تنش بر روی دنده‌ها، بلبرینگ‌ها، کلاچ‌ها (در گیربکس‌های اتوماتیک معمولی) و تسمه/زنجیر و فولی‌ها (در گیربکس CVT) می‌شود.
  • تولید گرمای بیش از حد: گیربکس برای انتقال گشتاور بیشتر جهت کشیدن بار سنگین، سخت‌تر کار می‌کند و در نتیجه گرمای بسیار بیشتری تولید می‌کند. اگر روغن گیربکس نتواند این گرما را به طور موثر دفع کند (به خصوص اگر خودرو فاقد خنک‌کننده روغن گیربکس اضافی باشد یا سیستم خنک‌کننده استاندارد آن برای این منظور کافی نباشد)، دمای روغن به شدت بالا رفته و می‌تواند باعث سوختن روغن، از دست رفتن خاصیت روانکاری آن، و آسیب به کاسه نمدها و قطعات داخلی حساس شود.
  • فشار مضاعف بر مبدل گشتاور: مبدل گشتاور در هنگام شروع حرکت با بار سنگین و در سرعت‌های پایین، فشار زیادی را متحمل می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش دما و استهلاک زودرس آن گردد.

چگونه ریسک آسیب به گیربکس هنگام کشیدن بار را کاهش دهیم:

  • رعایت ظرفیت بکسل خودرو: هر خودرو دارای یک ظرفیت بکسل مشخص شده توسط سازنده است. هرگز باری سنگین‌تر از این ظرفیت را بکسل نکنید. این اطلاعات در دفترچه راهنمای خودرو موجود است.
  • استفاده از حالت Tow/Haul (در صورت وجود): بسیاری از خودروهایی که برای بکسل طراحی شده‌اند، دارای یک حالت رانندگی مخصوص بکسل (Tow/Haul Mode) هستند. این حالت معمولاً نقاط تعویض دنده را تغییر می‌دهد (دنده‌ها را برای مدت طولانی‌تری نگه می‌دارد)، فشار خط هیدرولیک گیربکس را افزایش می‌دهد و از ترمز موتوری بهینه‌تری استفاده می‌کند تا به کنترل بهتر بار و کاهش فشار بر گیربکس کمک کند.
  • نصب خنک‌کننده روغن گیربکس اضافی (Auxiliary Transmission Cooler): اگر به طور مکرر بار سنگین بکسل می‌کنید، نصب یک خنک‌کننده روغن گیربکس اضافی می‌تواند به طور قابل توجهی به کنترل دمای گیربکس و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد آن کمک کند.
  • سرویس منظم گیربکس: روغن گیربکس و فیلتر آن را طبق توصیه سازنده یا حتی زودتر از موعد (اگر مرتباً بکسل می‌کنید) تعویض کنید. از روغن با کیفیت و توصیه شده توسط سازنده استفاده نمایید.
  • رانندگی آرام و محتاطانه: هنگام بکسل کردن، با سرعت مطمئنه حرکت کنید، از شتاب‌گیری‌ها و ترمزهای ناگهانی بپرهیزید، و فاصله ایمنی بیشتری با خودروهای دیگر حفظ کنید. در سربالایی‌ها و سرازیری‌ها با دقت بیشتری رانندگی کنید.
  • بررسی منظم وضعیت گیربکس: پس از بکسل کردن، سطح و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید و به هرگونه علائم غیرعادی مانند صدا، لرزش یا بوی سوختگی توجه داشته باشید.

اگر این موارد رعایت شوند، می‌توان آسیب احتمالی به گیربکس در اثر کشیدن بار را به حداقل رساند.

۱۱- علت خلاص شدن ناگهانی گیربکس چیست؟

خلاص شدن ناگهانی گیربکس در حین رانندگی (یعنی انتقال خود به خود به حالت خلاص یا از دست دادن کامل انتقال قدرت به چرخ‌ها) یک وضعیت بسیار خطرناک و جدی است که نیاز به اقدام فوری دارد. دلایل مختلفی می‌توانند باعث این پدیده شوند:

  • سطح بسیار پایین روغن گیربکس: این یکی از شایع‌ترین دلایل است. اگر سطح روغن گیربکس به شدت کاهش یابد (به دلیل نشتی شدید یا عدم توجه به سرویس‌ها)، فشار هیدرولیک لازم برای درگیر نگه داشتن کلاچ‌ها یا عملکرد مکانیزم CVT از بین می‌رود و گیربکس نمی‌تواند قدرت را منتقل کند.
  • خرابی کامل پمپ روغن گیربکس: پمپ روغن، فشار هیدرولیک مورد نیاز برای عملکرد گیربکس را تامین می‌کند. اگر پمپ به طور کامل از کار بیفتد، گیربکس بلافاصله قدرت انتقالی خود را از دست می‌دهد.
  • مشکل اساسی در مبدل گشتاور (تورک کانورتر): خرابی فاجعه‌بار در مبدل گشتاور، مانند شکستگی داخلی، می‌تواند منجر به قطع ارتباط بین موتور و گیربکس شود.
  • فعال شدن مد حفاظتی بسیار شدید توسط TCU: اگر واحد کنترل الکترونیکی گیربکس (TCU) یک خطای بسیار جدی و خطرناک (مانند دمای بیش از حد بحرانی یا فشار روغن کاملاً خارج از محدوده) را تشخیص دهد، ممکن است برای جلوگیری از آسیب کامل به گیربکس، آن را به طور کامل از مدار خارج کرده و به حالتی شبیه خلاص ببرد.
  • مشکل در سیستم انتخاب دنده (Linkage/Cable): اگرچه این مورد معمولاً باعث عدم توانایی در انتخاب دنده یا جا نرفتن صحیح دنده می‌شود، اما در موارد بسیار نادر، شکستگی یا جدا شدن ناگهانی کابل یا اهرم‌بندی انتخاب دنده می‌تواند منجر به قرار گرفتن گیربکس در حالت خلاص شود.
  • شکستگی قطعات مکانیکی داخلی اصلی: این مورد شامل شکستن شفت‌های اصلی، دنده‌های خورشیدی یا سیاره‌ای، یا در گیربکس CVT، پاره شدن کامل تسمه یا زنجیر می‌شود که منجر به قطع کامل انتقال قدرت می‌گردد.
  • گرم شدن بیش از حد و بحرانی گیربکس: اگر دمای گیربکس به سطح بسیار خطرناکی برسد، برخی سیستم‌ها ممکن است به طور خودکار انتقال قدرت را قطع کنند تا از ذوب شدن یا گریپاژ کردن قطعات جلوگیری شود.

اقدام لازم: اگر گیربکس خودروی شما به طور ناگهانی خلاص شد، بلافاصله اقدامات ایمنی زیر را انجام دهید:

  • حفظ آرامش و کنترل خودرو: سعی کنید خودرو را به آرامی به کنار جاده یا یک محل امن هدایت کنید.
  • استفاده از فلاشر (چراغ‌های خطر).
  • به هیچ وجه سعی نکنید با گاز دادن مجدد، خودرو را به حرکت وادارید، زیرا این کار می‌تواند آسیب را بیشتر کند.
  • پس از توقف کامل در محل امن، خودرو را خاموش کرده و با امداد خودرو یا یک تعمیرگاه تخصصی تماس بگیرید.

این مشکل نیاز به بررسی دقیق و تخصصی توسط یک مکانیک ماهر در زمینه گیربکس‌های اتوماتیک دارد.

مطالب مرتبط
دیدگاهها، نظرات و پیشنهادات شما

دیدگاهها و پیشنهادات شما به ما کمک میکند تا مطالب بهتری را برای شما آماده کنیم. پیشاپیش از وقتی که میگذارید سپاسگذاریم.

نظر خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *